Hemoliz, kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) parçalanmasıdır. Sağlıklı bir bireyde, normal kırmızı kan hücresi yıkımı (fizyolojik hemoliz) belirli bir düzeyde gerçekleşir. Ancak, bu yıkımın anormal derecede artması durumunda (patolojik hemoliz) çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
Normal Hemoliz Değerleri:
Hemoliz doğrudan bir değer olarak ölçülmez. Ancak, hemolizin varlığı ve şiddeti, bir dizi laboratuvar testi ile değerlendirilir. Bu testler şunları içerir:
- Bilirubin: Hemoliz sonucu açığa çıkan hemoglobinin yıkımıyla bilirubin oluşur. Kanda indirekt (indirekt) bilirubin seviyesinin yükselmesi hemolizi düşündürebilir.
- Laktat Dehidrojenaz (LDH): LDH, hücrelerin içinde bulunan bir enzimdir. Hemoliz durumunda, LDH kana salınır ve kandaki LDH seviyesi yükselir.
- Haptoglobin: Haptoglobin, serbest hemoglobini bağlayan bir proteindir. Hemoliz durumunda, serbest hemoglobin haptoglobin ile bağlanır ve haptoglobin seviyesi düşer.
- Retikülosit Sayısı: Kemik iliği, hemolize yanıt olarak daha fazla kırmızı kan hücresi üretmeye başlar. Bu nedenle, retikülosit sayısı (genç kırmızı kan hücreleri) artar.
- Periferik Yayma: Kan yaymasında, parçalanmış veya anormal şekilli kırmızı kan hücreleri görülebilir.
Hemoliz Nedenleri:
Hemolize neden olan birçok faktör vardır. Bunlar arasında:
- Otoimmün Hemolitik Anemi: Vücudun kendi kırmızı kan hücrelerine karşı antikor üretmesi sonucu oluşan bir durumdur. (Otoimmün%20Hemolitik%20Anemi)
- Genetik Faktörler: Talasemi, orak hücreli anemi gibi genetik kan hastalıkları hemolize neden olabilir. (Talasemi, Orak%20Hücreli%20Anemi)
- Enfeksiyonlar: Bazı enfeksiyonlar (örneğin, sıtma) hemolize yol açabilir. (Sıtma)
- İlaçlar ve Toksinler: Bazı ilaçlar ve toksinler kırmızı kan hücrelerine zarar vererek hemolize neden olabilir.
- Mekanik Nedenler: Kalp kapakçığı protezi gibi mekanik faktörler, kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasına neden olabilir.
Önemli Not: Laboratuvar sonuçları her zaman bir doktor tarafından değerlendirilmelidir. Hemoliz şüphesi varsa, altta yatan nedeni belirlemek ve uygun tedaviyi başlamak için detaylı bir değerlendirme gereklidir.